Transportschaarste
Vraag en aanbod van elektriciteit zijn in de afgelopen jaren enorm toegenomen. De industrie elektrificeert sneller dan ooit tevoren, er komen steeds meer zonne- en windparken bij en ook huishoudens plaatsen steeds meer zonnepanelen en warmtepompen. Dit komt door de aangescherpte klimaatdoelstellingen, maar ook door ontwikkelingen zoals de oorlog in Oekraïne. De snelgroeiende vraag naar afname en teruglevering van stroom zorgt voor overbelasting op ons elektriciteitsnet. Dit noemen we transportschaarste.
Toenemende vraag naar elektriciteit
De drukte op het elektriciteitsnet is groot. Op 15 mei 2023 stonden er bijna 7000 klanten op de wachtlijst voor zowel opwek als afname. Iedere week komen daar gemiddeld zo’n 90 klanten bij. Op dit moment is het niet mogelijk om deze groei bij te houden. Hierdoor kunnen bedrijven in sommige delen van ons verzorgingsgebied zich op dit moment niet vestigen, uitbreiden of elektrificeren.
Het net raakt vol
Deze ontwikkelingen passen in een bredere, landelijke trend van een steeds grotere vraag om elektriciteit terug te leveren aan het net. In steeds meer regio’s worden de grenzen van het net bereikt, zowel voor het afnemen als het terugleveren van energie. Toegang tot het elektriciteitsnet is hierdoor niet meer vanzelfsprekend. We zien dit in meer of mindere mate in ons hele verzorgingsgebied.
Op basis van de huidige prognoses verwachten we dat bedrijven de komende vijf tot tien jaar rekening moeten houden met wachttijden. De belangrijkste oplossing voor transportschaarste is het uitbreiden van ons elektriciteitsnet. Hier werken we hard aan, maar het kost veel tijd. Pas als het net uitgebreid is, komt er extra capaciteit beschikbaar. Tot die tijd is gecontracteerd vermogen niet te verhogen, een aansluiting niet te verzwaren of een nieuwe aansluiting met transportcapaciteit niet te realiseren. Dit betekent niet dat we stilstaan. We blijven klanten aansluiten in gebieden waar geen transportschaarste is, maar dit zal op de korte termijn helaas niet altijd voldoende zijn om alle wachtlijsten weg te werken.
Het volle net leidt tot congestie
Congestie is als filevorming op de snelweg, maar dan voor elektriciteit. Over een hele dag is er meer dan genoeg ruimte op de weg. Maar op bepaalde momenten is er kans op file, omdat veel mensen tegelijk de weg willen gebruiken. In gebieden waar het elektriciteitsnet de vraag naar stroom niet aankan, is er sprake van congestie.
Dit gaan we de komende jaren doen
De komende jaren blijven we klanten aansluiten waar transportcapaciteit beschikbaar is. Dit is helaas lang niet genoeg om de wachtlijst weg te werken. We gaan aan de slag met:
- Netuitbreiding
Samen met landelijke netbeheerder TenneT willen we 2 GW extra per jaar realiseren. - Efficiënt netgebruik
Door het huidige elektriciteitsnet efficiënter te gebruiken blijft het elektriciteitsnet betrouwbaar en veilig. We doen daarom onderzoek naar congestiemanagement. Dit werkt als meerdere grootverbruikers regelbaar vermogen flexibel inzetten. Want dreigt overbelasting, dan vragen we om de transportvraag tijdelijk aan te passen. - Nieuwe prioritering
In het Provinciaal Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (pMIEK) wordt beslist welk project prioriteit heeft.
We houden u op de hoogte
We vinden het belangrijk dat u weet waar u aan toe bent en wat u van ons mag verwachten. Daarom gaan we u de komende tijd op de hoogte houden van de ontwikkelingen rondom transportschaarste. Dit doen we op twee manieren:
- Maandelijkse update
Elke 17e van de maand plaatsen we een nieuwsbericht. Hierin vertellen we u over onze netuitbreidingen, de voortgang van congestieonderzoeken en de start van nieuwe onderzoeken - Inzicht in wachtlijsten
Op de capaciteitskaarten voor afname en terugleveren krijgt u inzicht in de wachtlijsten per regio. U ziet daarop hoeveel verzoeken voor transportvermogen er per station op de wachtlijst staan en hoeveel vermogen er wordt gevraagd.
Veelgestelde vragen over transportschaarste
- Waar is op dit moment transportschaarste in Enexis-gebied?
Op de .schaarstekaart ziet u waar er op dit moment nog ruimte is op ons net. De ruimte op ons energienet voor het terugleveren van energie is niet onbeperkt. Daardoor zijn initiatieven niet direct te realiseren.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Wat ga ik merken van transportschaarste?
Het is niet meer vanzelfsprekend om een nieuwe aansluiting te krijgen of een bestaande aansluiting te verzwaren. Zodra de transportschaarste een structureel probleem is, onderzoeken we of congestiemanagement een tijdelijke oplossing biedt tot we het elektriciteitsnet verzwaren of uitbreiden. De uitkomst is onder andere afhankelijk van de mate waarin deelnemers voor congestiemanagement gevonden worden.
Op onze pagina met congestieonderzoeken vindt u meer Informatie over congestiemanagement per station. Er is per gebied aangegeven waar het knelpunt ligt en wie het onderzoek naar congestiemanagement uitvoert en toepast.
Blijkt dat congestiemanagement mogelijk is? Dan geven we aan hoeveel extra transportvermogen in dat gebied exact vrijgegeven kan worden. Direct daarna wordt die ruimte vergeven aan klanten die op de wachtlijst staan totdat de extra transportcapaciteit vergeven is. Hierna moeten overige klanten op de wachtlijst wachten totdat de verzwaringen van ons net in dat gebied uitgevoerd zijn.
In onze video op YouTube leggen we meer uit over wat transportschaarste is.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Wanneer is een aansluiting met transportcapaciteit wel of niet mogelijk wanneer er transportschaarste is?
Welke aansluitingen zijn wel mogelijk wanneer er transportschaarste is?
- Een aansluiting voor bestaande en nieuwe woningbouw*.
- Grootverbruikaansluiting voor woningbouw* waar de aansluiting gebruikt wordt voor collectieve voorzieningen voor de veiligheid en woonfunctie bij hoogbouw en/of appartementencomplexen zoals een lift, centrale verlichting en een collectief warmtesysteem. Alle aanvragen hiervoor worden los beoordeeld.
- Tijdelijke bouwaansluiting voor groot- of kleinverbruik voor woningbouw*.
- Tijdelijke bouwaansluiting tot maximaal 3 x 80 ampère voor niet-woningbouwprojecten.
- Kleinverbruikaansluiting voor een woning met een afzonderlijke WOZ-beschikking.
Welke aansluitingen zijn onder voorwaarden mogelijk?
- Grootverbruikaansluiting voor de aanleg van een warmtenet/collectieve warmtevoorziening voor een nieuwe wijk. Alle aanvragen worden separaat beoordeeld. De collectieve oplossing moet bewezen netefficiënter zijn dan de gebouwgebonden warmteoplossingen.
- Grootverbruikaansluiting voor de aanleg van een warmtenet/collectieve warmtevoorziening voor een bestaande wijk. Alle aanvragen worden apart beoordeeld. De collectieve oplossing moet bewezen netefficiënter zijn dan de huidige warmteoplossing.
Welke aansluitingen zijn niet mogelijk wanneer er transportschaarste is?
- Nieuwe grootverbruikaansluiting of verzwaren van een bestaande grootverbruikaansluiting mét transportcapaciteit voor bedrijven of instellingen (niet woningbouw*).
- Grootverbruikaansluiting voor voorzieningen in een woongebied (of onderdeel uitmakend van hoogbouw). Denk aan een winkelpand, bioscoop en school.
- Grootverbruikaansluiting voor een vakantiepark, gemeenschapshuis, kleine winkels, gezondheidscentrum en gymzaal.
- Grootverbruikaansluiting voor huisvestingslocatie voor een asielzoekerscentrum.
- Grootverbruikaansluiting voor zorgcomplexen met 1 WOZ-beschikking waar alleen een zorgfunctie is (geen zelfstandige bewoning).
- Aansluiting voor woningcorporaties die gasketels in een woon-zorgcomplex willen vervangen om te verduurzamen.
*Onder woningbouw vallen woningen binnen zorgcomplexen, waar sprake is van zelfstandig wonen en er per appartement of aanleunwoning een afzonderlijke WOZ-beschikking is afgegeven. Deze afzonderlijke wooneenheden beschikken allemaal over een kleinverbruikaansluiting. Daarmee is voor de bewoner de keuzevrijheid van energieleverancier gewaarborgd.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Kan ik bij transportschaarste een aanvraag indienen voor een nieuwe aansluiting groter dan 3x80A?
Ja, u kunt een aanvraag indienen. Uw aanvraag voor het transportvermogen plaatsen we op de wachtlijst. De realisatie van de aansluiting wordt uitgesteld tot bekend is wanneer er capaciteit voor u beschikbaar komt. Zodra er capaciteit vrijkomt in uw regio wordt dit verdeeld over de aanvragen op de wachtlijst. Of u in aanmerking komt hangt af van uw positie op de wachtlijst en de hoeveelheid vrijgekomen capaciteit. Bekijk onze capaciteitskaarten voor afname en terugleveren voor meer inzicht in de wachtlijsten in uw regio.
Een overzicht van onze tarieven vindt u hier.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Kan ik als klant met een aansluiting voor grootverbruik ook aangesloten worden op een station waar nog wel transportcapaciteit beschikbaar is?
Dit is vaak niet mogelijk omdat in veel aangrenzende gebieden ook transportschaarste is.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Kan ik via mijn bestaande grootverbruikaansluiting, een nieuwe aansluiting op een ander perceel voorzien van stroom?
Nee, dit is niet mogelijk als er op de nieuwe locatie nog geen gecontracteerde transportvermogen (GTV) is vastgelegd.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Kan ik transportcapaciteit van mijn oude pand meenemen naar mijn nieuwe pand?
Nee, het is niet mogelijk om uw transportcapaciteit mee te nemen. U mag bij het nieuwe pand gebruikmaken van het gecontracteerd vermogen van de vorige eigenaar/huurder. Heeft u meer transportvermogen nodig? Dan moet u een aanvraag bij ons indienen. Is er sprake van transportschaarste? Dan komt uw aanvraag op de wachtlijst.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Zijn batterijen de oplossing voor transportschaarste?
Sinds begin 2022 zien we een enorme toename in het aantal aanvragen voor batterij-aansluitingen. Het grootschalig inzetten van batterijen zien wij als een manier om tot een flexibeler energiesysteem te komen. Het uitgangspunt blijft hierbij dat batterijen moeten bijdragen aan een oplossing voor netschaarste en niet bijdragen aan extra piekbelasting van het elektriciteitsnet. Om zoveel mogelijk aanvragen te behandelen, zijn we daarom samen met sectorvereniging Netbeheer Nederland tot een nieuw beleid gekomen. Hierin staat hoe we met het aansluiten van batterijen omgaan.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Wat kunnen bedrijven zelf doen tegen transportschaarste?
Flexibiliteit is een belangrijke sleutel op weg naar het toekomstige energiesysteem. Met alleen bijbouwen redden we het niet. Dus samen flexibel met vraag en aanbod zijn, helpt om het energienet te ontwikkelen.
Wilt u bijdragen aan het oplossen van het tekort aan transportcapaciteit en heeft u flexibel vermogen wat u kunt inzetten? Geef uw interesse aan ons door.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Wat zijn de gevolgen van transportschaarste voor aansluitingen voor kleinverbruik?
Tot nu toe heeft het gebrek aan transportcapaciteit op het middenspannings- of hoogspanningsnet geen gevolgen voor kleinverbruikers.
Wel zien we de druk op ons elektriciteitsnet in woonwijken fors toenemen. We benutten in bepaalde gebieden de volledige capaciteit van het net. Dit zorgt nu voor 'groeipijnen'. Dit zijn:
- spanningsproblemen (omvormers die vanwege veiligheidsredenen uitvallen op zonnige momenten);
- overbelasting van transformatoren door teruglevering van grote hoeveelheden stroom, wat soms zelfs voor stroomuitval zorgt in de wijken;
- langere doorlooptijden voor nieuwe of zwaardere aansluitingen omdat eerst het elektriciteitsnet verzwaard moet worden.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Krijgen bijvoorbeeld scholen en brandweervoorrang bij de vraag naar transportcapaciteit (maatschappelijk prioriteren?
Sinds 1 oktober kunnen bedrijven en organisaties maatschappelijke prioriteit aanvragen. Dit is het gevolg van het codebesluit dat de Autoriteit Consument & Markt (ACM) op 18 april heeft genomen. Met maatschappelijk prioriteren kunnen klanten op de wachtlijst, die binnen de door de ACM bepaalde maatschappelijke kaders vallen, voorrang krijgen bij het toewijzen van transportcapaciteit.
U leest hier meer over op onze pagina over maatschappelijk prioriteren.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Wie is op de wachtlijst als eerste aan de beurt na een netuitbreiding?
Aanvragen die op de wachtlijst staan, handelen wij af op volgorde van binnenkomst. U komt met uw aanvraag op de wachtlijst als u:
- opdracht heeft gegeven een nieuwe elektriciteitsaansluiting;
- al een elektriciteitsaansluiting heeft en u opdracht heeft gegeven om deze te verzwaren en/of uw gecontracteerd vermogen te verhogen.
In de toekomst kan er misschien voorrang gegeven worden als de Autoriteit Consument & Markt (ACM) een codewijziging doorvoert om maatschappelijk te prioriteren. Op 13 juli 2023 is een voorstel voor een codewijzigingsbesluit gepubliceerd. De ACM wil in 2024 duidelijkheid geven.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Waar kan ik de maandelijkse update over de transportcapaciteit van het elektriciteitsnet vinden?
De maandelijkse update over de transportcapaciteit van het elektriciteitsnet (hoogspannings- en middenspanningsnet) in ons verzorgingsgebied wordt rond de 17e van elke maand geplaatst op onze nieuwspagina.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Waarom duurt de uitbereiding van het elektriciteitsnet zo lang?
Door de energietransitie zijn er meer aanvragen voor nieuwe aansluitingen of wijzigingen op bestaande aansluitingen. Steeds meer bedrijven gaan over op duurzamere energievormen of willen energie terugleveren met eigen energie-installaties. Dat is natuurlijk goed nieuws en we werken er hard aan mee om het energienet duurzaam te verbeteren. Maar het elektriciteitsnet is een complex systeem dat bestaat uit verschillende onderdelen, zoals hoogspanningsleidingen, transformatorstations en distributienetten. Het uitbreiden van dit netwerk vereist gedetailleerde technische planning om ervoor te zorgen dat alles goed op elkaar aansluit.
Het kost tijd om deze technische uitdagingen aan te pakken. Ook is het vinden van geschikte locaties voor nieuwe infrastructuur, zoals hoogspanningsleidingen en transformatorstations een uitdaging. Het vereist samenwerking met lokale overheden, het verkrijgen van vergunningen en het rekening houden met verschillende ruimtelijke plannen. Dit proces kan vertraging veroorzaken bij de uitbreiding van het elektriciteitsnet. Daarnaast is er een tekort aan technisch personeel. Daardoor duurt het langer voordat we uw aanvraag afhandelen.
Heeft dit antwoord u geholpen?
Meld u aan voor onze zakelijke nieuwsbrief
- Ontvang 4 keer per jaar onze nieuwsbrief per e-mail
- Speciaal voor grootzakelijke klanten
- Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen rondom het energienet