Maatschappelijk prioriteren
Vanaf 1 oktober gaan we maatschappelijk prioriteren. Dit is het gevolg van het codebesluit dat de Autoriteit Consument & Markt (ACM) op 18 april heeft genomen. Met maatschappelijk prioriteren kunnen klanten die binnen bepaalde maatschappelijke kaders vallen voorrang krijgen bij het toewijzen van transportcapaciteit. Denk onder andere aan scholen, waterschappen en ziekenhuizen.
Wat is maatschappelijk prioriteren?
Op dit moment geldt: wie het langste op de wachtlijst voor transportcapaciteit staat, komt als eerste aan de beurt. Met maatschappelijk prioriteren verandert dit. Klanten die binnen bepaalde maatschappelijke kaders vallen kunnen voorrang krijgen op de wachtlijst voor transportcapaciteit. Andere klanten moeten hierdoor juist langer wachten. Klanten krijgen overigens geen voorrang bij het uitvoeren van de werkzaamheden die nodig zijn om ze aan te sluiten. Ook hiervoor gelden lange wachttijden.
Vanaf 1 oktober is het op ieder moment mogelijk om maatschappelijke prioriteit aan te vragen, zolang de aanvraag maar gekoppeld is aan een bestaande aanvraag voor transportcapaciteit op de wachtlijst.
Maatschappelijk prioriteren heeft pas effect op het moment dat er transportcapaciteit te verdelen is. Wanneer een klant bovenaan de wachtlijst staat, betekent dit niet dat er gelijk capaciteit beschikbaar is. Het probleem van te weinig capaciteit op het elektriciteitsnet blijft bestaan. Dit betekent dat het nog steeds jaren kan duren voordat een klant in aanmerking komt voor transportcapaciteit.
Wie komt straks in aanmerking voor maatschappelijk prioriteren?
In het codebesluit van de ACM staan prioriteringskaders waarmee we als netbeheerder bepaalde klanten voorrang gaan geven bij het verdelen van transportcapaciteit. De ACM heeft hierbij verschillende categorieën bepaald voor wie de voorrang geldt:
Categorie 1: congestieverzachters
Klanten die – nadat ze aangesloten zijn – voor extra transportcapaciteit zorgen voor andere klanten op ons elektriciteitsnet.
Categorie 2: veiligheid
Onder andere brandweer, politie, rechtspraak, penitentiaire inrichtingen, waterschappen en acute gezondheidszorg.
Categorie 3: basisbehoeften
Onder andere de openbare drinkwatervoorziening, onderwijs, warmtevoorziening en woningbouw[1].
Meer informatie over deze categorieën vindt u op de website van de ACM.
[1] Op dit moment sluiten we woningbouw kleinverbruik in principe altijd aan en komen deze aanvragen dus niet op de wachtlijst. Maatschappelijk prioriteren heeft voor deze aanvragen dan ook geen effect.
Hoe werkt het in de praktijk?
- Klanten op de wachtlijst ontvangen binnenkort een bericht van ons met meer uitleg over maatschappelijk prioriteren en hoe het aanvragen werkt.
- Klanten moeten zelf een aanvraag bij ons doen om in aanmerking te komen voor maatschappelijk prioriteren. Dit kan vanaf 1 oktober en is daarna op elk moment mogelijk.
- Wij beoordelen de aanvraag. Per klantcategorie heeft de ACM bepaald wat de bewijslast is om in aanmerking te komen voor prioriteit.
- Na toewijzing van prioriteit krijgen klanten een nieuwe plek op de wachtlijst. Binnen een klantcategorie geldt dat de klant die als eerste prioriteit toegewezen heeft gekregen, als eerste aan de beurt komt.
Veelgestelde vragen over maatschappelijk prioriteren
Hoe is maatschappelijk prioriteren ontstaan?
De ACM heeft dit bepaald. We hebben als netbeheerders uitgebreide gesprekken met hen gevoerd over welke vorm voor ons het beste werkt, aangezien wij de aanvragen voor maatschappelijke prioriteit beoordelen. De keuze over welke categorieën voorrang krijgen, heeft de ACM na afstemming met gemeenten, marktpartijen en netbeheerders vastgesteld.
Heeft dit antwoord u geholpen?Kan ik mijn aanvraag voor maatschappelijke prioriteit ook op een later moment nog doen?
U kunt uw aanvraag voor maatschappelijke prioriteit direct na uw transportaanvraag doen. Op die manier weet u zeker dat u bij vrijgave van transportcapaciteit met prioriteit op de wachtlijst staat. U kunt uw aanvraag voor maatschappelijke prioriteit ook op een later moment doen. Bijvoorbeeld omdat u tijd nodig had voor het verzamelen van bewijslast. Hierdoor kunt u een vrijgave van transportcapaciteit mislopen. Goed om te weten: totdat beoordeling van uw aanvraag is afgerond staat u alleen met uw oorspronkelijke transportaanvraag op de wachtlijst.
Heeft dit antwoord u geholpen?Krijgen klanten die maatschappelijke prioriteit toegewezen hebben gekregen ook voorrang bij de aanleg van de aansluiting?
Maatschappelijk prioriteren is alleen bedoeld voor het verdelen van transportcapaciteit. Klanten krijgen dus geen voorrang bij het uitvoeren van de werkzaamheden die nodig zijn om ze aan te sluiten.
Heeft dit antwoord u geholpen?Op basis van welke datum wordt de volgorde van de wachtlijst bepaald binnen de prioriteringscategorie?
Binnen een categorie geldt dat wie het hoogste op de wachtlijst staat, als eerste aan de beurt komt. Met andere woorden: als er tien transportaanvragen in categorie ‘basisbehoeften’ op de wachtlijst staan, komt de transportaanvraag die als eerste prioriteit toegewezen heeft gekregen, als eerste aan de beurt. Hierbij is de datum "toekenning prioriteit" de leidende datum. Voor aanvragen op de wachtlijst zonder prioriteit blijft de datum "transportaanvraag compleet" de leidende datum voor bepaling van de volgorde.
Heeft dit antwoord u geholpen?Kan maatschappelijk prioriteren er niet toe leiden dat klanten zonder prioriteit oneindig naar beneden blijven schuiven op de wachtlijst en daardoor nog langer moeten wachten op transportcapaciteit?
Dat is inderdaad de consequentie van maatschappelijk prioriteren. Sommige klanten krijgen voorrang op basis van hun maatschappelijk belangrijke functie. Hierdoor schuiven bedrijven zonder deze toegewezen prioriteit naar achteren. Zolang er nieuwe aanvragen mét prioriteit blijven binnenkomen, blijven er ook klanten naar achteren schuiven die al op de wachtlijst stonden. Pas wanneer de netinvestering gereed is die zorgt voor voldoende transportcapaciteit voor alle klanten op de wachtlijst, worden ook klanten zonder prioriteit met zekerheid geholpen.
Heeft dit antwoord u geholpen?Wat bedoelt de ACM met congestieverzachters?
De definitie uit de prioriteringskaders is:
‘Een congestie-verzachter is een partij waarvan de netbeheerder vaststelt (...) dat het toekennen van transportcapaciteit aan deze partij ertoe leidt dat de beschikbare transportcapaciteit (...) voor overige partijen toeneemt en niet leidt tot toename van congestie in het net van een andere netbeheerder.’
Belangrijk hierbij is dat het contract dat gesloten wordt met deze klant ertoe moet leiden dat er méér transportcapaciteit beschikbaar komt voor andere klanten. Dit kunnen bijvoorbeeld bestaande klein- of grootverbruikklanten zijn die meer verbruiken via autonome groei. Of extra klanten op de wachtlijst die transportcapaciteit kunnen krijgen. Wij bepalen of de aanvraag voldoende congestieverzachtend is en of de financiële vergoeding die er tegenover staat acceptabel is.
Heeft dit antwoord u geholpen?Woningbouw staat ook op het prioriteringskader. Die krijgen toch al voorrang?
In de categorie Basisbehoefte is “Woonbehoefte” opgenomen. De definitie van woonbehoefte is:
‘Een partij die voorziet in woonbehoefte met woonvoorzieningen met een maximale doorlaatwaarde van 3x35A, inclusief collectieve voorzieningen die direct zijn gekoppeld aan de woonbehoefte en andere kleinschalige, onlosmakelijk verbonden activiteiten.’
Dit zijn dus kleinverbruikaansluitingen. De ACM heeft besloten dit op te nemen in het kader om zeker te zijn dat woningbouw ook met voorrang in aanmerking komt voor transportvermogen, wanneer kleinverbruik in de toekomst beperkt zou worden als gevolg van congestie. Op dit moment leggen wij kleinverbruikaansluitingen altijd aan en komen deze niet op de wachtlijst terecht. We hebben dus nog geen toepassing voor deze subcategorie.
Heeft dit antwoord u geholpen?Wordt er rekening gehouden met de transportaanvragen met prioriteit van de regionale netbeheerder bij vrijgave van transportcapaciteit door de landelijke netbeheerder TenneT?
Ja, bij een vrijgave door TenneT wordt gekeken naar de wachtlijsten van alle netbeheerders die onderliggende netdelen beheren. De wachtlijsten worden dan gecombineerd en beschikbare transportcapaciteit wordt in volgorde van deze totale wachtlijst verdeeld. Alle netbeheerders gebruiken dezelfde definities voor een aanvraag op de wachtlijst en gebruiken hetzelfde prioriteringskader waardoor het mogelijk is deze wachtlijsten samen te voegen.
Heeft dit antwoord u geholpen?Is het toewijzen van maatschappelijke prioriteit overdraagbaar naar een volgende eigenaar van de aansluiting?
Nee, het toewijzen van prioriteit is gekoppeld aan de klant die de aanvraag heeft gedaan en de bewijslast van deze klant. Komt er een nieuwe eigenaar die de transportaanvraag overneemt? Dan moet deze opnieuw maatschappelijke prioriteit aanvragen als ook deze hiervoor in aanmerking denkt te komen.
Heeft dit antwoord u geholpen?