Fase 2a: deelnameverplichting, u bepaalt de vergoeding
Als er overbelasting van het net dreigt in een regio en er is toch te weinig flexibel vermogen beschikbaar gesteld is in fase 1 (vrijwillige deelname), dan schakelen we over op fase 2a: ‘deelnameverplichting (marktgebaseerd)’. In deze fase zijn we genoodzaakt om klanten te verplichten deel te nemen aan congestiemanagement. Het gaat om grootzakelijke klanten met een gecontracteerd transportvermogen boven 1 megawatt. Deze verplichting wordt ons voorgeschreven door de Netcode Elektriciteit; wij zijn namelijk verantwoordelijk voor de leveringszekerheid van het net. Zo blijft het net veilig en betrouwbaar en voorkomen we dat onderdelen van het net kapotgaan en storingen ontstaan. Wordt u door ons verplicht? Dan bepaalt u wel nog steeds de prijs voor uw aanbod.
Hoe werkt de deelnameverplichting in fase 2a?
Bij een deelnameverplichting congestiemanagement in fase 2a bent u verplicht uw volledige flexibele vermogen op piekmomenten aan te bieden als wij u dat vragen. Als we dit in een contract vastleggen, heeft u de mogelijkheid om de voorwaarden met ons te overleggen. Dat kan een capaciteitsbeperkingscontract en/of biedplichtcontract voor redispatch zijn. Sluit u geen contract met ons af? Dan bent u verplicht uw volledige flexibele vermogen iedere dag aan te bieden op het platform voor congestiemanagement GOPACS. Ook al is deelname verplicht, u bepaalt in deze fase wel zelf een prijs voor uw flexibiliteit op basis van de gemiste inkomsten en/of gemaakte kosten. Daarom noemen we deze fase ook wel ‘marktgebaseerd congestiemanagement’.
Een voorbeeld: Stel u bent een producent van windenergie en u heeft met ons een congestiemanagementcontract afgesloten, bijvoorbeeld een capaciteitsbeperkingscontract op afroep. Op het moment dat we overbelasting verwachten, kunnen wij u een dag van tevoren vragen om gedurende het piekmoment minder stroom terug te leveren. U bent dan verplicht het afgesproken flexibele vermogen aan te bieden tegen de afgesproken prijs die u zelf heeft bepaald.
Bij een deelnameverplichting adviseren we om samen te werken met een Congestie Service Provider (CSP). Voor het doen van biedingen op GOPACS is dit zelfs verplicht. Kijk in het CSP-register van TenneT voor een overzicht van alle CSP’s.
Hoe weet ik of deelname verplicht is in mijn regio?
Als deelnemen aan congestiemanagement verplicht wordt in uw regio, ontvangt u van ons een e-mail. Ook belt een van onze klantadviseurs met u om de deelnameverplichting met u door te nemen. U heeft daarna 3 maanden de tijd om een aanbod te doen voor uw volledige flexibele vermogen.
Voor wie geldt de deelnameverplichting?
Dat verschilt per regio en is afhankelijk van wat er nodig is om overbelasting in uw regio te voorkomen. In de Netcode Elektriciteit staat dat we grootzakelijke klanten met een gecontracteerd transportvermogen boven 1 megawatt kunnen verplichten om hun volledige flexibele vermogen aan te bieden. Deze deelnameverplichting geldt voor zowel teruglevering als afname. Per congestiegebied kunnen we bepalen vanaf welk vermogen (tussen de 1 megawatt en 60 megawatt) deelname verplicht is. Uitgangspunt is een zo hoog mogelijke ondergrens. Die grens kan bijgesteld worden, als dat nodig is. Bedrijven vanaf 60 megawatt zijn sowieso verplicht om afspraken te maken over flexibiliteit.
Vrijstelling van deelnameverplichting
Bedrijven die bijdragen aan de vitale infrastructuur van Nederland zijn vrijgesteld van deelnameverplichting voor congestiemanagement. Op de website van de NCTV controleert u of uw bedrijf hieraan voldoet. Verplichten wij u om flexibel vermogen aan te bieden, maar voldoet uw organisatie aan de richtlijnen van de NCTV? Stuur dan een e-mail naar flexproducten@enexis.nl.
Hoelang duurt verplicht deelnemen?
De deelnameverplichting voor congestiemanagement stopt als genoeg bedrijven bereid zijn flexibel vermogen beschikbaar te stellen in uw regio of als de netcongestie is opgelost. Op onze pagina over congestieonderzoeken leest u waar capaciteitsproblemen zijn. Ook leest u hier wat de status is van de onderzoeken naar congestie. Op onze webpagina’s met de capaciteitskaarten voor afname en terugleveren krijgt u inzicht in de huidige transportschaarste op het elektriciteitsnet in Nederland. U ziet bijvoorbeeld waar er wel of geen capaciteit beschikbaar is.
Wat als u niet meedoet aan de deelnameverplichting?
De deelnameverplichting voor congestiemanagement staat in de Netcode Elektriciteit van de ACM en is dus verplicht volgens de wet. Als u geen of niet genoeg flexibel vermogen beschikbaar stelt, dan zijn we vanaf 1 september 2025 helaas genoodzaakt een boete op te leggen. Ook kan niet meewerken tot gevolg hebben dat we bedrijven in uw regio bij dreigende overbelasting noodgedwongen (tijdelijk) moeten afschakelen of zelfs afsluiten. Dit kan ook uw eigen bedrijfsprocessen verstoren.
Geen verplichting maar wel interesse in deelname? Geef het door
Heeft u geen e-mail van ons ontvangen voor verplichte deelname, maar heeft u wel interesse om deel te nemen aan congestiemanagement? Geef dit dan door via ons interesseformulier. We kijken dan samen naar de mogelijkheden. Ook als u nog niet zeker weet hoe u flexibel vermogen kunt inzetten, denken we graag met u mee.
Meer informatie
We kunnen ons voorstellen dat u vragen heeft over congestiemanagement in het algemeen of fase 2a in het bijzonder. We helpen u graag:
- Kijk op onze webpagina congestiemanagement of lees meer over de volgende fase van congestiemanagement: fase 2b.
- U vindt ook meer informatie op de website van Partners in Energie.
- Heeft u daarna nog vragen? Neem dan contact op met uw relatiemanager. Of met ons Team Flex Grootzakelijk via e-mail flexproducten@enexis.nl, of bel onze zakelijke klantenservice via 088 857 22 22.
Veelgestelde vragen over de deelnameverplichting
- Wat wordt er bij congestiemanagement bedoeld met flexibel vermogen aanbieden?
Flexibel vermogen is de mogelijkheid die een bedrijf heeft om tijdelijk het verbruik of de teruglevering van elektriciteit aan te passen. Bij congestiemanagement vragen we deelnemende bedrijven om op piekmomenten hun flexibel vermogen aan ons aan te bieden. Dit doen ze door op die momenten tijdelijk minder elektriciteit af te nemen of terug te leveren, bijvoorbeeld door de temperatuur van koelingen tijdelijk aan te passen of bedrijfswagens op een ander moment op te laden. Dit is in regio's met netcongestie nodig om het stroomnet veilig, betrouwbaar en toegankelijk te houden.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Hoe krijgt mijn bedrijf inzicht in het flexibel vermogen?
Daarvoor is het als eerste belangrijk om uw energiegebruik in kaart te brengen. Dit kunt u bijvoorbeeld doen door een energieprofiel te (laten) maken. Hiermee kunt u daarna onderzoeken welke mogelijkheden u heeft om de afname en/of teruglevering van elektriciteit tijdelijk aan te passen. Misschien kan uw bedrijf bijvoorbeeld de laadmomenten van het elektrisch vervoer verschuiven? Of het productieproces anders inrichten waardoor machines op andere tijdstippen draaien? Mogelijk biedt ook het installeren van een batterij mogelijkheden.
Er zijn verschillende partijen die kunnen helpen bij het maken van een energieprofiel en onderzoeken van uw flexibel vermogen. Mogelijk kan uw meetbedrijf of de technische afdeling van uw bedrijf u hierbij helpen. Ook zijn er technisch adviesbureaus, energieadviseurs en congestie service providers (CSP's) die u hiervoor kunt inschakelen.
💡Tip: Wilt u met uw flexibel vermogen voor afname meedoen aan congestiemanagement? Voor het onderzoeken van de mogelijkheden, haalbaarheid en uitvoering komt u mogelijk in aanmerking voor de subsidie Flex-e van het ministerie van Klimaat en Groene Groei. Interesse? Lees meer over Flex-e.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Levert de deelnameverplichting congestiemanagement ook iets op voor mijn bedrijf?
Voor deelname aan congestiemanagement krijgt uw bedrijf een vergoeding. Daarnaast is uw deelname noodzakelijk om overbelasting van het elektriciteitsnet te voorkomen. Dit is in het belang van iedereen in uw regio met een elektriciteitsaansluiting, en dus ook voor uw bedrijf. Want wanneer een elektriciteitsstation overbelast raakt, hebben we geen andere keuze dan deze tijdelijk uit te schakelen om het stroomnet te beschermen. Delen van dorpen en steden hebben dan enkele uren geen elektriciteit. Zouden we niets doen? Dan gaan het station en de kabels ernaartoe kapot. Bedrijven en huishoudens zitten in dat geval veel langere tijd zonder elektriciteit. Dit willen we samen met u en andere bedrijven in uw regio voorkomen. We hebben uw hulp dus hard nodig.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Welke vergoeding ontvang ik voor de deelnameverplichting congestiemanagement?
U bepaalt bij een deelnameverplichting voor congestiemanagement in eerste instantie zelf welke vergoeding u vraagt voor uw flexibel vermogen. Denk hierbij aan (extra) kosten die u moet maken of inkomsten die u misloopt. Wel vragen we om een marktconform aanbod te doen. Kijk hiervoor naar de huidige marktprijzen en overleg dit eventueel met uw Congestie Service Provider.
Is uw gevraagde vergoeding onverantwoord hoog? Dan kunnen wij u verplichten tot deelname tegen een volgens de wet bepaalde vergoeding. Lees meer over hoe deze vergoeding tot stand komt op de website van Partners in Energie.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Moet mijn bedrijf bij een deelnameverplichting voor congestiemanagement gecontracteerd transportvermogen inleveren?
Nee, wanneer uw bedrijf wordt verplicht deel te nemen aan congestiemanagement behoudt u uw gecontracteerd transportvermogen. Wel wordt u verplicht om uw ‘flexibel vermogen’ aan ons aan te bieden. Dit is de mogelijkheid die u heeft om op piekmomenten tijdelijk meer of minder stroom te verbruiken of terug te leveren. Hiervoor ontvangt u een vergoeding.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Hoe vaak en hoelang moet ik mijn stroomgebruik aanpassen tijdens de deelnameverplichting voor congestiemanagement?
Dat is afhankelijk van de afspraken die we samen maken. In uw aanbod aan ons geeft u aan hoeveel flexibel vermogen u heeft en onder welke voorwaarden u dit aanbiedt. U kunt bijvoorbeeld aangeven wat de maximale duur is dat uw flexibel vermogen beschikbaar is, of in welke perioden uw vermogen beperkt of geheel niet beschikbaar is. Door dit te benoemen, krijgen we een realistisch beeld van de beschikbaarheid van uw vermogen. We vragen u deze beperkingen goed te onderbouwen.
Heeft dit antwoord u geholpen?
Meld u aan voor onze zakelijke nieuwsbrief
- Ontvang 4 keer per jaar onze nieuwsbrief per e-mail
- Speciaal voor grootzakelijke klanten
- Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen rondom het energienet