Transitie naar duurzame mobiliteit

Alleen nog maar elektrische auto's op de weg: een mooi toekomstplaatje, maar is het ook echt mogelijk? Een hoger aantal elektrische voertuigen op de weg, betekent een grotere impact op het elektriciteitsnet. En dat brengt uitdagingen voor netbeheerders, overheden en andere betrokken partijen mee.

Opladen elektrische auto close up

Elektrisch en emissieloos vervoer

In het Klimaatakkoord is afgesproken dat alle nieuwe auto’s vanaf 2030 elektrisch moeten zijn. Ook is afgesproken dat OV-bussen vanaf 2030 emissieloos rijden. Daarnaast moet in 2025 in minimaal dertig steden een zero-emissiezone voor stadslogistiek zijn ingesteld. Dat wil zeggen dat voor zowel personenvoertuigen als zwaar vervoer er in 2030 voldoende (snel)laadmogelijkheden moeten zijn. 

Laadpaal in straat close up

Onze visie op de mobiliteitstransitie

In 2030 heeft de mobiliteitstransitie een snelle groei doorgemaakt: een kwart van de voertuigen is dan geëlektrificeerd. Wij zorgen er samen met onze stakeholders voor dat de regionale energie-infrastructuur geen drempel vormt voor de elektrificatie. We dragen maximaal bij aan de mobiliteitstransitie door tijdig en efficiënt voertuigen in te passen in het energiesysteem. Dit doen we in goede afstemming met andere sectoren, klanten en (lokale) overheden.

We zetten in op oplossingen waarbij voertuigen altijd veilig en betrouwbaar geladen kunnen worden. Én waarbij efficiënt gebruik wordt gemaakt van de capaciteit op het elektriciteitsnet. ‘Slim laden’-toepassingen spelen daarin een belangrijke rol. Daarnaast werken we samen aan technologische innovaties. Zoals het integreren van laadoplossingen in het straatbeeld, laadpleinen- en hubs en de inzet van de elektrische auto als thuisbatterij. 

Laadpaal in parkeergarage

Zo pakken wij het aan

De beperkte ruimte op het elektriciteitsnet vormt veruit de grootste uitdaging voor het realiseren van de mobiliteitstransitie. De ontwikkelingen gaan zó snel dat we de benodigde verbouwing van het energiesysteem niet altijd tijdig kunnen realiseren. Het is daarom nodig om de netcapaciteit efficiënt te gebruiken en uitbreidingen snel te realiseren. Zo pakken we dit aan:

1. Anticiperen en afstemmen
We zorgen dat we doorlopend, actueel inzicht hebben in de elektrificatiebehoefte binnen zeven pijlers: personenvervoer, OV-bussen, logistiek (bestelvoertuigen), stadslogistiek, internationaal logistiek, binnenvaart en bouwmaterieel. Zodat we weten wat er op ons afkomt en we hierop kunnen anticiperen. We roepen daarbij particuliere en zakelijke klanten op om de (wijziging van) aansluiting(en) zo vroeg mogelijk aan te vragen. 

2. Klantbehoeften en communicatie 
We brengen doorlopend klantbehoeften in beeld en vertalen dit door in heldere communicatie, producten en diensten. Daarbij kijken we ook naar welke aanvullende producten nodig zijn om (net)belasting weg te nemen. Denk aan contracten voor netbewust laden - een van de aspecten van slim laden waarbij pieken op het elektriciteitsnet en vermogensvraag net beter verdeeld worden over de dag - of laadpleinen. 

3. Netbewust laden 
We maken 'netbewust laden' een betrouwbaar en toegepast onderdeel in netbeheer, dat rekening houdt met de ruimte op het net. Met behulp van netbewust laden is netverzwaring niet of later nodig. Zo kunnen we netuitbreiding ook beter plannen. We onderzoeken verschillende mogelijkheden om netbewust laden toe te passen: als noodmaatregel, preventief middel en marktgebaseerde oplossing. We roepen installateurs, klanten en overheden op om elke nieuwe laadpaal of laadlocatie te voorzien van slim laden technologie en we werken in de sector aan wettelijke borging. 


4. Veilig en betrouwbaar
Te allen tijde staat een betrouwbare energievoorziening voorop. We focussen op veiligheid, cybersecurity en stroom- en spanningskwaliteit. In samenwerking met de andere netbeheerders werken we aan de wettelijke borging van (cyber)veiligheidseisen van de laadinfrastructuur. Ook doen we doorlopend onderzoek naar storingen en de impact daarvan op het net.

5. Prioritering en planvorming
We zorgen dat overheden voldoende inzicht hebben om te komen tot optimale keuzes en prioritering bij planvorming. In de Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL), werken we samen met NAL-regio's, provincies en gemeenten aan strategische en tactische planvorming voor de laadinfrastructuur. Daarbij houden we rekening met andere verduurzamingsprojecten die een beroep doen op de netcapaciteit.

6. Innovatie
Met innovatie geven we doorlopend inzicht in de optimale inpassing van elektrische mobiliteit in het energiesysteem. Zo is het door digitalisering bijvoorbeeld mogelijk om de actuele beschikbare netcapaciteit beter te berekenen, waardoor netbewust laden dynamisch op basis van actuele netcapaciteit toepasbaar is. 

Prioriteiten 2023

  • Inzicht en impact 

    We brengen plannen voor mobiliteit in Enexis-verzorgingsgebied verder in kaart ten behoeve van netimpact analyses voor de hogere en lagere netvlakken en prioritering van uitbreidingen. De impact van zero emissie zones en emissieloze bouw verdient extra aandacht, omdat hier nog weinig informatie over beschikbaar is.

  • Anticiperen: producten en diensten

    Per type vervoer, ontwikkelen we producten en diensten die aansluiten bij de behoeften van onze klanten. We voegen zelf producten toe om efficiënt netgebruik te stimuleren. Denk bijvoorbeeld aan tijdgebonden contracten voor bussen en logistiek.

  • Slim laden in de praktijk 

    Enexis implementeert stapsgewijs netbewust laden, als onderdeel van slim laden, voor publieke laadpalen in samenwerking met publieke en private stakeholders. Daarnaast onderzoeken we de toepassing van netbewust laden op private laadpalen.

  • Veiligheid op één 

    In gezamenlijkheid met de andere netbeheerders zetten we het traject door voor wettelijke borging en integratie van cybersecurity-maatregelen.

  • Planvorming

    Met behulp van tweejaarlijkse NAL-netimpactrapportages maken we inzichtelijk wat de impact is van de mobiliteitstransitie op het elektriciteitsnet. We gaan samen met stakeholders aan de slag met het handelingsperspectief: ruimte zoeken en reserveren voor energie-infrastructuur, netbewust laden stapsgewijs implementeren en een gebiedsgerichte aanpak opzetten.

  • Onderzoek en innovatie

    We doen onderzoek en testen nieuwe vormen van efficiënt netgebruik in de mobiliteitssector, zoals dynamisch netbewust laden (netbewust laden van een of meerdere laadpalen op basis van actuele netdata) en toepassing van flexibiliteit in de logistieke sector, zoals tijdgebonden contracten. Daarnaast onderzoeken we de potentie van Vehicle-2-Grid in het energiesysteem.