Investeringsplan 2026-2035
De nieuwe realiteit en het investeringsplan 2026
We gaan toe naar een duurzaam energiesysteem. Een systeem dat minder afhankelijk is van fossiele brand- en grondstoffen en de CO2-uitstoot verlaagt. In deze beweging zien we dat elektriciteit vaak de eerste keuze is. Elektriciteit is immers een van de weinige energiedragers die CO2-neutraal kan worden opgewekt en verbruikt. Dit zorgt voor een enorme druk op het elektriciteitsnetwerk. Oók door het terug leveren van energie door zonnepanelen en windparken. Gevolgen zijn onder meer wachtlijsten en kritieke stroomnetten.
We zijn al jaren bezig met een enorme verbouwing van ons energienet. Het huidige elektriciteitsnet moet in vijftien jaar minstens in omvang worden verdubbeld. Het aantal gasaansluitingen neemt tegelijkertijd af door de energietransitie. Maar we moeten ons wel verhouden tot het gebruik van het bestaande gasnetwerk, waarbij aardgas een grote CO2-voetafdruk heeft.
De elektrificatie gaat rap. In de industrie, er komen meer laadpalen, warmtepompen, zonnepanelen en windturbines. De verbouwing is nog lang niet klaar, maar we lopen in ons hele gebied tegen de grenzen van het elektriciteitsnet aan. Het investeringsplan toont wat we precies van plan zijn: waar we de komende tien jaar aan de slag gaan voor uitbreiding, vervanging of onderhoud van onze gas- en elektriciteitsnetten.
Bouwen, bouwen, bouwen
De komende drie jaar investeren we in totaal 7 miljard euro in de uitbreiding van onze netten. Om de druk op het elektriciteitsnet op termijn te verlichten, nemen we ook andere opties mee. Zo blijft Enexis investeren in de veiligheid van het gasnet. Dit net blijft nodig tot minimaal 2050 voor de distributie van groen gas en mogelijk ook waterstof. Daarnaast investeert Enexis de komende jaren in 15 groen gas netuitbreidingsprojecten. Ondanks al de uitbreidingen blijven er knelpunten op het elektriciteitsnetbestaan. De vraag naar transportcapaciteit stijgt sneller dan wij, in samenwerking met
de landelijke netbeheerder TenneT, kunnen bijbouwen. Het investeringsplan (IP 2026) laat zien dat we, afhankelijk van het toekomstscenario, in 2030 maximaal 10 procent van het gevraagde werk niet op tijd kunnen leveren. Ook zien we dat sommige projecten helaas vertragen, onder meer in verband met vergunningen, personeelstekort of afhankelijkheid van TenneT.
Meer flexibiliteit
Naast meer bouwen draagt het flexibeler gebruiken van het net bij aan het voorkomen of verminderen van transportschaarste. Als netbeheerder zelf willen we de bestaande capaciteit optimaal benutten en onze netten zwaarder belasten om ruimte te maken voor klanten. Tegelijkertijd is er veel winst te behalen als grootzakelijke klanten én consumenten buiten de piek elektriciteit gebruiken. Het nieuwe energiesysteem vraagt immers van ons allemaal om een andere manier van omgaan met energie.
Hoe bepalen we de marktvraag van elektriciteit en gas?
Met input van een groot aantal stakeholders (zoals IPO, Energie-Nederland, VEMW, Holland Solar en Bouwend Nederland) hebben de Nederlandse netbeheerders gezamenlijk vier toekomstscenario’s ontwikkeld. Deze scenario’s schetsen mogelijke manieren hoe de vraag naar elektriciteit en gas zich kan ontwikkelen. De scenario’s worden gebruikt om knelpunten op het energienet te identificeren die opgelost moeten worden om aan die veranderende vraag te voldoen. De IP 2026-scenario’s, die ook aansluiten op de scenario’s uit de Integrale Infrastructuurverkenning 2030-2050 (II3050), staan op de volgende pagina weergeven. Op de pagina daarna gaan we dieper in op hoe we van knelpunt tot investering komen.
IP 2026-scenario’s
- Scenario Koersvaste Middenweg
In dit scenario zet Nederland in op snelle elektrificatie én aanvullende energiedragers om de energievraag in balans te houden, op basis van actuele trends en beleidsambities. Dit het gehanteerde scenario voor IP 2026. - Scenario Eigen Vermogen
Een toekomst waarin Nederland sterk kiest voor energie-autonomie binnen Noordwest-Europa, met snelle elektrificatie, veel zon- en windopweken maximale inzet op flexibiliteit en binnenlandse productie van groene waterstof. - Scenario Gezamenlijke Balans
Een scenario waarin Europese samenwerking centraal staat, met een hybride energievoorziening van elektriciteit en gas en een sterke rol voor internationale energie-doorvoer. - Scenario Horizon Aanvoer
Een toekomstbeeld waarin Nederland vooral inzet op grootschalige import van duurzame energie en industriële producten, met beperkt eigen energieverbruik en productie.
Hoe prioriteren we?
Eerst gaan we investeringen prioriteren. Dit doen wij aan de hand van de bedrijfswaarden van Enexis (zoals betrouwbaarheid, veiligheid en betaalbaarheid), die gebaseerd zijn op de wettelijke taken van de netbeheerder (zorgen voor een veilige en betrouwbare energievoorziening en voor voldoende transportcapaciteit), en de maatschappelijke waarde van infrastructuurprojecten, die in het Provinciale Meerjarenprogramma Infrastructuur en Klimaat (pMIEK) worden vastgelegd. Op deze manier wordt een voorkeursvolgorde bepaald. Daarna worden projecten gepland. Er is een aantal redenen waardoor de volgorde van projecten nog kan wijzigen. Denk hierbij aan externe beperkingen zoals vergunningsprocedures en de afhankelijkheid van de bovenliggende netbeheerder (TenneT). Nadat alle projecten in volgorde zijn gezet kan het investeringsplan gevuld worden.
De verschillende stappen, opgedeeld in prioritering en planning, zijn in onderstaand figuur weergeven.
Hoe verhoudt het Investeringsplan zich tot andere plannen en pMIEK?
Elke twee jaar publiceren de netbeheerders hun uitbreidings- en vervangingsinvesteringen in de elektriciteits- en gasnetten voor de komende tien jaar in het Investeringsplan. Dit is een wettelijke verplichting en omvat tevens een beoordeling door toezichthouder ACM.
TenneT en de regionale netbeheerders hebben gezamenlijke netvisies elektriciteit ontwikkeld, waarmee zij per provincie inzicht geven in de verwachte netontwikkelingen op het 110/150kV net tot 2050. De netvisies kijken voorbij de horizon van tien jaar van de investeringsplannen en leveren input voor beleidsmakers op provinciaalniveau om hun energiebeleid vorm te geven. Voor de eerstkomende 10 jaar zijn de concrete plannen uit de Investeringsplannen maatgevend.
Net als twee jaar terug hebben de provincies in hun pMIEK vastgelegd welke projecten voor uitbreiding van de energie-infrastructuur de hoogste maatschappelijke waarde hebben. Ten opzichte van twee jaar geleden zien we dat veel pMIEKs concreter zijn geworden. Dat maakt het nog beter mogelijk ze in het Investeringsplan een hogere prioriteit te geven in vergelijking tot andere projecten. Bovendien vallen veel pMIEK projecten samen met projecten om autonome-groeiknelpunten op te lossen en krijgen daardoor al de hoogste prioriteit.
Energievisies worden door provincies en gemeenten opgesteld en geven richting aan de lange termijn energievoorziening.
Elk product heeft een zichttermijn van meerdere jaren maar kent een eigen startdatum. Daarmee verschillen ook de datasets en gehanteerde scenario’s bij het opstellen ervan en kunnen de uitkomsten ervan niet altijd 1 op 1 vergeleken worden. Zo zijn de netvisies bijvoorbeeld nog gebaseerd op de IP2024-scenario’s en dit IP op de IP2026 scenario’s.
Wat doen we voor uw provincie?
Hieronder vindt u per provincie onze investeringen in uitbreiding en vervanging voor elektriciteit (kabels, stations, transformatoren) en gas (hoofdleidingen, aansluitleidingen, gasstations).
- Provincie Groningen
Nieuwbouw hoogspanningsstation
De bouw van een nieuw hoogspanningsstation voert Enexis samen uit met de landelijke netbeheerder TenneT. Enexis zorgt daarbij voor de transformatoren en de schakelinstallaties en TenneT zorgt voor de aansluiting op het hoogspanningsnet. Voor een deel van de hier genoemde nieuwe hoogspanningsstations is afstemming met TenneT nog niet afgerond. Voor deze stations is nog niet definitief vastgesteld of de bouw van een nieuw station de juiste oplossing is.
Uitbreiden bestaand hoogspanningsstation
De uitbreiding van de capaciteit van een hoogspanningsstation houdt meestal in dat er één of meerdere extra transformator(en) en/of schakelinstallatie(s) bijgeplaatst worden. Ook kan het voorkomen dat een bestaande transformator vervangen wordt door een nieuwe transformator met een hogere capaciteit.
In totaal worden er 13 stations uitgebreid en 6 nieuw gebouwd.
In de onderstaande kaart wordt aangegeven waar er dankzij uitbreiding en/of nieuwbouw extra capaciteit bijkomt in de regio. Het geeft niet weer waar exact een nieuw station gebouwd wordt. Zo kan een nieuw station meerdere gebieden voorzien van extra capaciteit. De 6 nieuwbouwstations in de provincie Groningen creëren extra capaciteit voor 6 bestaande stations.
In onderstaande tabellen ziet u hoeveel nieuwe netonderdelen Enexis de komende jaren verwacht te installeren voor uitbreiding en vervanging van de elektriciteits- en gasnetten in Groningen.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Provincie Drenthe
Nieuwbouw hoogspanningsstation
De bouw van een nieuw hoogspanningsstation voert Enexis samen uit met de landelijke netbeheerder TenneT. Enexis zorgt daarbij voor de transformatoren en de schakelinstallaties en TenneT zorgt voor de aansluiting op het hoogspanningsnet. Voor een deel van de hier genoemde nieuwe hoogspanningsstations is afstemming met TenneT nog niet afgerond. Voor deze stations is nog niet definitief vastgesteld of de bouw van een nieuw station de juiste oplossing is.
Uitbreiden bestaand hoogspanningsstation
De uitbreiding van de capaciteit van een hoogspanningsstation houdt meestal in dat er één of meerdere extra transformator(en) en/of schakelinstallatie(s) bijgeplaatst worden. Ook kan het voorkomen dat een bestaande transformator vervangen wordt door een nieuwe transformator met een hogere capaciteit.
In totaal worden er 10 stations uitgebreid en 8 nieuw gebouwd.
In de onderstaande kaart wordt aangegeven waar er dankzij uitbreiding en/of nieuwbouw extra capaciteit bijkomt in de regio. Het geeft niet weer waar exact een nieuw station gebouwd wordt. Zo kan een nieuw station meerdere gebieden voorzien van extra capaciteit. De 8 nieuwbouwstations in de provincie Drenthe creëren extra capaciteit voor 9 bestaande stations.
In onderstaande tabellen ziet u hoeveel nieuwe netonderdelen Enexis de komende jaren verwacht te installeren voor uitbreiding en vervanging van de elektriciteits- en gasnetten in Drenthe.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Provincie Overijssel
Nieuwbouw hoogspanningsstation
De bouw van een nieuw hoogspanningsstation voert Enexis samen uit met de landelijke netbeheerder TenneT. Enexis zorgt daarbij voor de transformatoren en de schakelinstallaties en TenneT zorgt voor de aansluiting op het hoogspanningsnet. Voor een deel van de hier genoemde nieuwe hoogspanningsstations is afstemming met TenneT nog niet afgerond. Voor deze stations is nog niet definitief vastgesteld of de bouw van een nieuw station de juiste oplossing is.
Uitbreiden bestaand hoogspanningsstation
De uitbreiding van de capaciteit van een hoogspanningsstation houdt meestal in dat er één of meerdere extra transformator(en) en/of schakelinstallatie(s) bijgeplaatst worden. Ook kan het voorkomen dat een bestaande transformator vervangen wordt door een nieuwe transformator met een hogere capaciteit.
In totaal worden er 31 stations uitgebreid en 7 nieuw gebouwd.
In de kaart wordt aangegeven waar er dankzij uitbreiding en/of nieuwbouw extra capaciteit bijkomt in de regio. Het geeft niet weer waar exact een nieuw station gebouwd wordt. Zo kan een nieuw station meerdere gebieden voorzien van extra capaciteit. De 7 nieuwbouwstations in de provincie Overijssel creëren extra capaciteit voor 12 bestaande stations.
In onderstaande tabellen ziet u hoeveel nieuwe netonderdelen Enexis de komende jaren verwacht te installeren voor uitbreiding en vervanging van de elektriciteits- en gasnetten in Overijssel.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Provincie Noord-Brabant
Nieuwbouw hoogspanningsstation
De bouw van een nieuw hoogspanningsstation voert Enexis samen uit met de landelijke netbeheerder TenneT. Enexis zorgt daarbij voor de transformatoren en de schakelinstallaties en TenneT zorgt voor de aansluiting op het hoogspanningsnet. Voor een deel van de hier genoemde nieuwe hoogspanningsstations is afstemming met TenneT nog niet afgerond. Voor deze stations is nog niet definitief vastgesteld of de bouw van een nieuw station de juiste oplossing is.
Uitbreiden bestaand hoogspanningsstation
De uitbreiding van de capaciteit van een hoogspanningsstation houdt meestal in dat er één of meerdere extra transformator(en) en/of schakelinstallatie(s) bijgeplaatst worden. Ook kan het voorkomen dat een bestaande transformator vervangen wordt door een nieuwe transformator met een hogere capaciteit.
In totaal worden er 43 stations uitgebreid en 13 nieuw gebouwd.
In de onderstaande kaart wordt aangegeven waar er dankzij uitbreiding en/of nieuwbouw extra capaciteit bijkomt in de regio. Het geeft niet weer waar exact een nieuw station gebouwd wordt. Zo kan een nieuw station meerdere gebieden voorzien van extra capaciteit. De 13 nieuwbouwstations in de provincie Noord-Brabant creëren extra capaciteit voor 15 bestaande stations.
In onderstaande tabellen ziet u hoeveel nieuwe netonderdelen Enexis de komende jaren verwacht te installeren voor uitbreiding en vervanging van de elektriciteits- en gasnetten in Noord-Brabant.
Heeft dit antwoord u geholpen? - Provincie Limburg
Nieuwbouw hoogspanningsstation
De bouw van een nieuw hoogspanningsstation voert Enexis samen uit met de landelijke netbeheerder TenneT. Enexis zorgt daarbij voor de transformatoren en de schakelinstallaties en TenneT zorgt voor de aansluiting op het hoogspanningsnet. Voor een deel van de hier genoemde nieuwe hoogspanningsstations is afstemming met TenneT nog niet afgerond. Voor deze stations is nog niet definitief vastgesteld of de bouw van een nieuw station de juiste oplossing is.
Uitbreiden bestaand hoogspanningsstation
De uitbreiding van de capaciteit van een hoogspanningsstation houdt meestal in dat er één of meerdere extra transformator(en) en/of schakelinstallatie(s) bijgeplaatst worden. Ook kan het voorkomen dat een bestaande transformator vervangen wordt door een nieuwe transformator met een hogere capaciteit.
In totaal worden er 33 stations uitgebreid en 8 nieuw gebouwd.
In de onderstaande kaart wordt aangegeven waar er dankzij uitbreiding en/of nieuwbouw extra capaciteit bijkomt in de regio. Het geeft niet weer waar exact een nieuw station gebouwd wordt. Zo kan een nieuw station meerdere gebieden voorzien van extra capaciteit. De 8 nieuwbouwstations in de provincie Limburg creëren extra capaciteit voor 13 bestaande stations.
In onderstaande tabellen ziet u hoeveel nieuwe netonderdelen Enexis de komende jaren verwacht te installeren voor uitbreiding en vervanging van de elektriciteits- en gasnetten in Limburg.
Heeft dit antwoord u geholpen?
