BOM en Odura werken samen aan praktische oplossingen

“Bedrijven die slim omgaan met energieverbruik en bereid zijn om nieuwe en flexibele oplossingen te omarmen, zullen succesvol zijn.”

Veel bedrijven hebben te maken met problemen rond netcongestie, maar het kan enorm schelen als je er niet alleen voor staat. De Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM) en energietransitiebureau Odura hebben daarom de handen ineengeslagen. Koen den Houting, investment manager bij BOM, en Joost Berkvens, medeoprichter van Odura, delen hun ervaringen en inzichten over het omgaan met netcongestie en de kracht van samenwerking.

Kunnen jullie eerst wat meer vertellen over jullie bedrijven?

Koen gaat van start en vertelt over z’n werk voor Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM): “BOM is een regionale ontwikkelingsmaatschappij zoals iedere provincie die in Nederland tegenwoordig heeft. Bij BOM ondersteunen we innovatieve ondernemingen en projecten om Brabant toekomstbestendig te maken. Zo richten we ons ook op de energietransitie. Toen ik hier een aantal jaar geleden kwam werken, lag de focus vooral op projecten om zonne- en windenergie verder te stimuleren. Nu zit de uitdaging veel meer op de warmtetransitie en op het in balans houden van het energienet. Dus investeren we tegenwoordig in dit type projecten. Daar is de samenwerking met Odura een mooi voorbeeld van.”

Joost neemt het woord: “We zijn een energietransitiebureau uit Den Bosch en houden ons uitsluitend bezig met de energietransitie. Dat doen we op verschillende manieren. Onder andere met adviesdiensten, maar we ontwikkelen en realiseren zelf ook duurzame energieprojecten. Zo zijn we de laatste tijd bijvoorbeeld met batterijen bezig en werken nu samen met BOM voor het realiseren van twee batterijsystemen. Eén systeem bij ons eigen zonnepark in Bergen op Zoom en één bij het zonnepark van BOM in Tichelrijt. Naast dit project zijn wij bezig met de aansturing van deze duurzame energiesystemen. Je kan wel een batterij in een weiland plaatsen, maar dan gebeurt er nog niks. Je hebt ook systemen nodig die ervoor zorgen dat de batterij laadt en ontlaadt op de juiste momenten. Op basis van allerlei gegevens, zoals stroomprijzen en netcapaciteit. We houden ons meer en meer bezig met systemen die zorgen dat zonneparken en batterijen slimmer gaan samenwerken. Zo’n systeem gaat er ook komen in Tichelrijt.”

Hoe is jullie samenwerking ontstaan?

Een paar jaar geleden kwamen ze met elkaar in contact via een gemeenschappelijke kennis, vertelt Koen: “We merkten al snel dat we met dezelfde uitdagingen te maken hadden, zoals de beperkte capaciteit op het elektriciteitsnet. We besloten samen te werken om bedrijven te helpen op een manier die verder gaat dan alleen investeren in zonne- en windenergie.”

Joost vult aan: “We werken nu samen aan praktische oplossingen. Bij ons gaat het niet alleen om het adviseren van bedrijven, maar vooral ook om het realiseren van projecten die laten zien dat je ondanks netcongestie, toch succesvol kunt blijven ondernemen. Onze samenwerking heeft geleid tot concrete projecten, zoals zonnepark Tichelrijt, waar we samen werken aan slimme manieren om energie op te wekken en te beheren.”

Kunnen jullie meer vertellen over het project bij zonnepark Tichelrijt?

Joost vertelt enthousiast over het project: “Tichelrijt is een mooi voorbeeld van hoe je met de beperkingen van het net kunt omgaan. We hebben een aantal jaar geleden geïnvesteerd in het zonnepark.” Hij geeft aan dat alles draait om hoe je met de daar opgewekte energie omgaat: “Het gaat er niet alleen om dat je duurzame energie opwekt. Bij Tichelrijt kijken we ook wanneer het net het minst belast is, want dat is het beste moment om terug te leveren. We stemmen onze energieproductie daarop af. Zo halen we het maximale uit de beschikbare capaciteit en zorgen we dat we niet bijdragen aan overbelasting van het net.”

Koen haakt daarop in: “We hebben laatst besloten om een batterij bij Tichelrijt te plaatsen. Hoewel batterijprojecten ingewikkeld, kostbaar en risicovol zijn, geloven wij dat ze onmisbaar zijn om de energietransitie te versnellen. Batterijen kunnen snel reageren op de dynamiek van duurzaam opgewekte elektriciteit. Ze leveren stroom aan het elektriciteitsnet wanneer er vraag is en nemen stroom af wanneer er te veel aanbod is. Dit helpt bij het voorkomen van overbelasting en zorgt voor een constante energievoorziening. Met dit batterijproject maken we het net dus stabieler en flexibeler, wat belangrijk is in tijden van netcongestie. Om er tegelijkertijd voor te zorgen dat we netcongestie niet erger maken, hebben we een capaciteitsbeperkingscontract afgesloten met Enexis. Dit contract zorgt ervoor dat we met de batterij alleen stroom van het net afnemen als er voldoende ruimte is.”

Koen vervolgt: “We zorgen met dit project voor een stabieler en meer betrouwbaar stroomnet voor bedrijven en huishoudens in de omgeving en beperken netcongestie. Maar dat is niet het enige, er is voor ons ook een financieel voordeel. Zo krijgen we vergoedingen omdat we helpen het net in balans te houden. We kunnen stroom aanleveren of afnemen wanneer er onverwacht onbalans is. We houden onze batterij altijd deels vol om snel te kunnen reageren. Daarnaast laden we deze op momenten dat stroom goedkoop is en leveren stroom terug aan het net wanneer de prijs hoger is. Kortom, de batterij heeft maatschappelijk nut en levert ons economische voordelen op."

Wat zijn de grootste uitdagingen waar jullie tegenaan lopen?

“Veel projecten blijven steken omdat banken voorzichtig zijn met het geven van leningen voor innovatieve oplossingen, zoals projecten voor het opslaan van energie. Daarnaast maakt de onzekerheid over de terugverdientijd het voor bedrijven lastig om grote investeringen te doen. En dat is natuurlijk jammer. Batterijen brengen bijvoorbeeld hoge kosten met zich mee, terwijl je geen garantie hebt op inkomsten. In het verleden had je bij het realiseren van een zonnepark of een windpark subsidiemogelijkheden waarmee een bepaald minimum bedrag aan inkomsten was gegarandeerd. Met batterijprojecten heb je dat niet”, aldus Koen.

Joost vertelt dat regelgeving een andere grote uitdaging is: “Netcongestie is een relatief nieuw probleem, en veel regels zijn nog niet aangepast aan de nieuwe realiteit. Bedrijven lopen daardoor soms tegen onnodige bureaucratie aan, wat projecten vertraagt.”

Welke tips hebben jullie voor bedrijven die te maken krijgen met netcongestie?

Joost drukt ons op het hart dat het belangrijkste is om niet af te wachten, maar proactief te handelen: “Bedrijven moeten nu al nadenken over hoe ze hun energieverbruik en - teruglevering kunnen optimaliseren, bijvoorbeeld door te investeren in technologie die hen helpt om flexibel met energie om te gaan. Daarnaast zou ik zeggen: wees ook bereid om te investeren in technologieën die nieuw zijn. Het vraagt misschien om een investering, maar bedrijven die nu investeren in slimme oplossingen, zoals flexibele contracten en energiebeheer, zullen uiteindelijk de vruchten plukken.”

Koen vult aan: “Begin op tijd met plannen. Als je van tevoren weet dat je met netcongestie te maken krijgt, kun je maatregelen nemen om je energieverbruik flexibel te maken en je bedrijfsvoering daarop af te stemmen. Dat voorkomt veel problemen later. Ook is samenwerken cruciaal. Door in een vroeg stadium samen te werken met Enexis, financiers en technologische partners, zijn bedrijven beter voorbereid op de uitdagingen van de toekomst. Het is belangrijk om niet alles alleen te willen doen, maar de juiste partners te vinden.”

Hoe zien jullie de toekomst van de energiemarkt?

Koen ziet een markt voor zich die steeds meer zal draaien om flexibiliteit: “Bedrijven die slim omgaan met hun energieverbruik en bereid zijn om nieuwe en flexibele oplossingen te omarmen, zullen succesvol zijn. Netcongestie dwingt ons om anders te kijken naar hoe we energie gebruiken. Als BOM verstrekken wij graag financiering aan bedrijven en innovatieve projecten om zulke oplossingen mogelijk te maken.”

Joost benadrukt dat het oude model, waarin je altijd toegang tot energie hebt tot het verleden behoort: “Bedrijven moeten zich aanpassen aan een toekomst waarin energie schaarser is en slimmer verdeeld moet worden. Dat betekent dat ze actief moeten meedenken over hoe ze hun energieverbruik kunnen afstemmen op de mogelijkheden van het net.”

Wat kunt u doen? Stappenplan bij netcongestie

We gebruiken met z’n allen steeds meer stroom en leveren steeds meer terug. Deze groei gaat zo snel dat ons energienet het niet meer kan bijbenen. Het leidt tot netcongestie: het net zit vol. Wilt u uitbreiden, verduurzamen of elektrificeren? De kans is groot dat u een andere aansluiting of meer vermogen nodig heeft en daarvoor op de wachtlijst komt. Wacht niet af. Ontdek met ons stappenplan wat u nu al kunt doen. Ieder bedrijf kan stappen nemen om slim om te gaan met netcongestie, zelf of samen met andere bedrijven.

Aan de slag met het stappenplan bij netcongestie

Meld u aan voor onze zakelijke nieuwsbrief

Ontvang 4 keer per jaar onze nieuwsbrief per e-mail
Speciaal voor grootzakelijke klanten
Blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen rondom het energienet