Enexis Groen Gasvisie: essentieel onderdeel van de energietransitie
Nederland zet vol in op elektrificatie om te verduurzamen. Maar zeker in de huidige fase van verduurzaming is elektriciteit niet overal de beste of snelste oplossing. Door netcongestie en het opvangen van grote pieken in de energievraag, bijvoorbeeld voor verwarming in de winter, is dit lastig. Groen gas is vaak een goed alternatief. Daarom zet Enexis met de Groen Gasvisie in op groen gas als essentieel onderdeel van de energietransitie. Hierin benoemen we de voordelen van groen gas en wat er nodig is om de productie op te schalen. Daarbij roepen we lokale overheden op om deze duurzame oplossing te stimuleren.
Wat is groen gas?
Groen gas is een duurzaam alternatief voor aardgas. Het heeft dezelfde samenstelling als aardgas, maar is ontstaan uit biologische afvalstromen die vergist of vergast worden. Na reiniging is het gas geschikt voor ons bestaande gasnetwerk. Klanten hoeven dus weinig aanpassingen te doen om het groene gas te kunnen gebruiken. Ook de netbeheerders hoeven niet veel aan te passen om het groen gas in het net in te kunnen voeden. Doordat groen gas gemaakt wordt van hernieuwbare bronnen is het duurzamer dan aardgas.
Frank van Dijck, Portefeuilleregisseur Duurzame Moleculen bij Enexis, legt uit: “Er worden goede stappen gezet in de energietransitie, maar niet alles is met elektriciteit op te lossen. Op dit moment wordt het overgrote deel van de energievraag in Nederland nog door gas gerealiseerd. Met name in de winter is de vraag naar energie groot en wordt er veel gas gebruikt. De komende jaren gaan we het elektriciteitsnet flink verzwaren om meer te kunnen elektrificeren, maar met het gebruik van groen gas in combinatie met hybride warmtepompen kan op korte termijn een flinke reductie in CO₂-uitstoot gerealiseerd worden. Bovendien blijft het belangrijk in het totaalplaatje van een duurzaam Nederlands energiesysteem.”
Vijf voordelen van groen gas
Groen gas is niet alleen duurzamer dan normaal aardgas, maar heeft ook een aantal andere voordelen voor ons energiesysteem:
- Net als bij aardgas is seizoensopslag met groen gas goed mogelijk. Elektriciteit is minder makkelijk in grote hoeveelheden op te slaan.
- Doordat de productie van groen gas constant is en het makkelijk kan worden opgeslagen, kan het goed worden ingezet wanneer er minder wind- of zonne-energie wordt geproduceerd, of wanneer er in de winter meer energievraag is.
- Door groen gas te gebruiken, verlichten we de druk op het uitbreiden van het elektriciteitsnet, waarmee we netcongestie ook verminderen.
- Er zijn weinig aanpassingen nodig bij de eindgebruikers, dit in tegenstelling tot andere oplossingen zoals een warmtepomp of warmtenetten.
- Groen gas wordt geproduceerd in Nederland, waardoor het ons minder afhankelijk maakt van buitenlandse energieleveranciers.
Uitdagingen en kansen
Ondanks de voordelen blijft de groengasproductie nog achter bij de nationale doelstellingen uit het Klimaatakkoord. Dat komt door een aantal knelpunten:
- Groen gas is nog duurder dan aardgas, dus er is subsidie nodig om de productie te stimuleren. “Een welkome ontwikkeling is de bijmengverplichting, die vanaf 2027 ingaat. Energieleveranciers moeten dan een deel van het gas dat ze leveren aan consumenten groen inkopen”, zegt Van Dijck.
- Door de stikstofproblematiek is het moeilijk om de productie van groen gas op te schalen. Projecten met een vergunning kunnen doorgaan, maar een vergunning krijgen is lastig. Van Dijck: “Het kan jaren duren voordat je de vergunningen hebt om een installatie te realiseren.”
- Netcongestie vormt een belemmering, omdat voor de productie van groen gas ook elektriciteit nodig is. Van Dijck: “We onderzoeken of we voor dit soort projecten prioriteit kunnen krijgen op het net om toch zo snel mogelijk verder te kunnen.”
Wat kunnen gemeenten doen?
Gemeenten spelen een belangrijke rol bij het helpen opschalen van de productie van groen gas. Van Dijck geeft advies: “Wat gemeenten en provincies kunnen doen om groen gas te stimuleren, is ruimte toewijzen en het vergunningsproces stroomlijnen. Neem groen gas op in de verduurzamingsplannen, spreek concrete productiedoelen af en wijs locaties voor installaties aan. Door het proces voor vergunningverlening te stroomlijnen, hebben producenten sneller duidelijkheid en kunnen ze eerder aan de slag.”
Wat doet Enexis om groen gas te stimuleren?
“Enexis sluit de groen gas invoeders aan en doet waar nodig investeringen in het gasnetwerk om de groen gas invoeding mogelijk te maken. Samen met andere netbeheerders realiseren we een capaciteitskaart”, zegt Van Dijck. “Daarin maken we inzichtelijk op welke locaties groen gas ingevoed kan worden. We zien nu al dat er nog veel mogelijkheden zijn. Daarnaast onderzoeken we andere manieren om groen gas in ons netwerk in te voeden, denken we actief mee over de bijmengverplichting en zoeken we naar manieren om de vergunningverlening soepeler te laten verlopen.”
De toekomst van groen gas
Groen gas is en blijft een belangrijk onderdeel voor een duurzaam energiesysteem. Hoe groot de rol van groen gas wordt op de lange termijn is lastig te zeggen, ziet Van Dijck. “Dat hangt vooral af van of we in Nederland de belemmeringen voor de opschaling van groen gas kunnen wegnemen. Daar moeten we nu al onze inspanningen op richten.”
Van Dijck sluit af: “Wat ik nu aan gemeenten en provincies wil meegeven is: laten we zorgen dat de opschaling van de grond komt met duidelijke randvoorwaarden. Wijs locaties toe en ondersteun initiatiefnemers bij het verkrijgen van vergunningen zodat we op korte termijn meer groen gas kunnen produceren. Door samen te werken en in oplossingen te denken zorgen we voor een duurzaam energiesysteem in Nederland.”